Dekarbonizacja

Polska wprowadza surowe kary za przestępstwa przeciwko środowisku, w tym wynikające z niedochowania należytej staranności

Opublikowano 1st wrz 2022

1 września br. wchodzi w życie największa od lat 90. nowelizacja przepisów ukierunkowanych na zwalczanie przestępstw środowiskowych, także tych popełnianych nieumyślnie, czyli z reguły na skutek braku zachowania ostrożności, zaniedbań lub braku monitorowania przez przedsiębiorców prowadzonych działań pod tym kątem.

Virtual map of the world

5 kluczowych zmian, które wchodzą w życie:

Po pierwsze wyższa odpowiedzialność karna kierownictwa za brak ostrożności

  • Za nieumyślne spowodowanie przestępstwa środowiskowego, osoby działające w imieniu spółki będą nie tylko odpowiadać karnie (osobiście) lecz w uzasadnionych wypadkach  mogą być narażone na zasądzenie kary pozbawienia wolności do 5 lat. 
  • Przy przestępstwach spowodowanych nieumyślnie (brak ostrożności), sąd może zasądzić obowiązek zapłaty nawiązki do 10 mln zł. 
  • Co należy podkreślić, odpowiedzialność karna dotyczy również przestępstw spowodowanych nieumyślnie, których skutkiem jest wywołanie samego zagrożenia (narażenia na szkodę) życia lub zdrowia człowieka, nawet gdy taka szkoda nie zaistniała.

Po drugie, wyższa odpowiedzialność karna za przestępstwa popełnione przez kierownictwo, upoważnione do prowadzenia i nadzorowania instalacji

  • Jeżeli doszło do zanieczyszczenia zagrażającego życiu lub zdrowiu człowieka lub powodującego obniżenie jakości np. wody lub powietrza w związku z eksploatacją instalacji działającej w ramach zakładu, na które wymagane jest pozwolenie środowiskowe, jego sprawca np. kierownik instalacji może podlegać karze pozbawienia wolności do lat 10.
  • Kierujący zakładem niekoniecznie musi bezpośrednio swoim działaniem zanieczyszczać środowisko, ale wydając dane polecenie może doprowadzić do wypełnienia znamion przestępstwa.
  • Sprawcą może być także osoba pracująca przy eksploatacji instalacji działającej w ramach zakładu produkcyjnego, usługowego lub np. handlowego, korzystającego ze środowiska za stosownym pozwoleniem.

Po trzecie, większe ryzyko odpowiedzialności spółek jako podmiotów zbiorowych

  • Zmienia się charakter odpowiedzialności podmiotów zbiorowych czyli np. spółek. Przed zmianą, możliwość pociągnięcia podmiotu zbiorowego do odpowiedzialności zależała od uprzedniego skazania osoby fizycznej w procesie karnym. 
  • Obecnie pociągnięcie np. spółki do odpowiedzialności nie będzie wymagało takiego wcześniejszego rozstrzygnięcia. 
  • W takim wypadku, wysokość kary pieniężnej nie będzie jak dotychczas ustalana od przychodu w danym roku obrotowym, ale będzie wynosić do 5 mln zł. 

Po czwarte, uwaga na wykluczenia za przestępstwa środowiskowe kierownictwa w zamówieniach publicznych

  • W przypadku ubiegania się o zamówienie publiczne, podmioty posiadające w radzie nadzorczej lub zarządzie osoby skazane za umyślne przestępstwa środowiskowe, będą automatycznie wykluczane z postępowania. 
  • Organ będzie miał ponadto prawo wykluczenia oferty wykonawcy w przypadku skazana ww. osób za przestępstwa nieumyślne. 
  • Istotną rolę w tym zakresie odgrywają też przepisy przejściowe, odnoszące się do toczących postepowań.
     

Po piąte, kolejne zaostrzenie przepisów za niewłaściwą gospodarkę odpadami- nawet do 12 lat pozbawienia wolności

  • Niewłaściwe gospodarowanie odpadami polegające m.in. na niezgodnym z prawem składowaniu, usuwaniu, przetwarzaniu, zbieraniu, unieszkodliwianiu, transporcie odpadów, które może zagrażać życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować obniżenie jakości środowiska zagrożone będzie karą do 10 lat pozbawienia wolności.
  • W przypadku nielegalnego transportu odpadów niebezpiecznych nawet do 12 lat pozbawienia wolności.
     
Follow

* This article is current as of the date of its publication and does not necessarily reflect the present state of the law or relevant regulation.

Skontaktuj się z jednym z naszych ekspertów

Interested in hearing more from Osborne Clarke?