Najważniejsze postanowienia Clean Industrial Deal

Plan skupia się głównie na dwóch sektorach:

Przemysł energochłonny

Clean Industrial Deal utrzymuje cele redukcyjne Zielonego Ładu, a dekarbonizacja przemysłu energochłonnego pozostaje priorytetem. Jednocześnie zwrócono uwagę na fakt, że sektor ten, borykając się z wysokimi kosztami energii, nieuczciwą konkurencją globalną oraz złożonymi regulacjami, wymaga pilnego wsparcia w celu redukcji emisji i elektryfikacji. W obliczu problemów gospodarczych w Europie konieczne są dodatkowe działania, aby przemysł energochłonny mógł kontynuować transformację i jednocześnie zachować swoją konkurencyjność.

Czyste technologie

Stanowią one podstawę przyszłej konkurencyjności i wzrostu UE, a także są kluczowe dla transformacji przemysłowej.

W ramach Clean Industrial Deal planowane są również działania wspierające gospodarkę o obiegu zamkniętym, aby maksymalizować wykorzystanie ograniczonych zasobów UE i zmniejszyć zależność od dostawców surowców z krajów trzecich. Ambicją KE jest uczynienie UE światowym liderem w dziedzinie gospodarki o obiegu zamkniętym do 2030 r.

Oto najważniejsze postanowienia Clean Industrial Deal:

100 miliardów euro na wsparcie czystej produkcji w UE

KE planuje zainwestować ponad 100 mld euro w transformację przemysłu. W tym celu utworzony ma zostać Bank Dekarbonizacji Przemysłu (Industrial Decarbonisation Bank), oparty o środki z ETS, który będzie wspierać rozwój technologii ograniczających emisję CO₂, elektryfikację i odnawialne źródła energii.

Wprowadzenie wsparcia dla umów PPA (Power Purchase Agreements)

KE i Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) uruchomią środki w wysokości 500 mln EUR na umowy zakupu energii elektrycznej. Te środki, w postaci udzielenia gwarancji, mają stanowić wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz przemysłu energochłonnego przy podpisywaniu długoterminowych kontraktów na zakup energii elektrycznej. KE liczy, że program zachęci do zawierania tych umów i włączy to zagadnienie do głównego nurtu polityk Państw Członkowskich. W celu uszczegółowienia tego zagadnienia, równolegle z Clean Industrial Deal, KE wydała Plan działania na rzecz przystępnej cenowo energii (Affordable Energy Action Plan).

Finansowanie w ramach Clean Industrial Deal

Jednym z kluczowych elementów finansowania w ramach Clean Industrial Deal jest Fundusz Konkurencyjności (Competitiveness Fund), który ma zapewnić wsparcie dla zrównoważonych inwestycji przemysłowych w UE. Fundusz ten skoncentruje się na projektach wspierających rozwój czystych technologii, dekarbonizację przemysłu oraz innowacyjne rozwiązania w zdefiniowanych przez UE sektorach strategicznych. Jako centralny mechanizm finansowy przyszłych Wieloletnich Ram Finansowych (WRF), Competitiveness Fund ułatwi przedsiębiorstwom dostęp do środków unijnych, działając na zasadzie one-stop-shop. Ponadto jego środki będą wspierać rozwój infrastruktury i technologii niezbędnych do realizacji celów Unii Energetycznej.

Uproszczenie zasad pomocy Państwa dla sektorów energochłonnych

Aby przyspieszyć inwestycje w czyste technologie, KE złagodzi i uprości wymogi dotyczące wsparcia publicznego dla przedsiębiorstw przemysłowych, przez wydanie Clean Industrial Deal State Aid Framework. Dzięki zawartych w nim rozwiązaniom, przedsiębiorcy będą szybciej uzyskiwali dotacje i ulgi podatkowe na dekarbonizację przemysłu. KE podkreśla znaczenie pomocy Państw Członkowskich w tym procesie. Powinny one jak najszybciej implementować dostępne już rozwiązania w swoich porządkach prawnych i wspomóc przedsiębiorstwa w koniecznej transformacji energetycznej. Clean Industrial Deal State Aid Framework wpisze się w rozpoczęty już proces deregulacji i uproszczenia stosowania przepisów, którego przejawami są tzw. projekty Omnibus.

Zamówienia publiczne

KE zapowiada rewizję Ramowego Programu Zamówień Publicznych (Public Procurement Framework) na 2026 r. Jej celem ma być zwiększenie konkurencyjności czystych technologii, dzięki zachęceniu do wdrożenia zielonych zamówień publicznych. Rewizja ma uwzględnić kryteria zrównoważoności, odporności i preferencji europejskich w zamówieniach publicznych UE.

Wzmocnienie gospodarki o obiegu zamkniętym i lokalnych łańcuchów dostaw

W 2026 r. KE planuje przyjęcie Circular Economy Act, który przyspieszy transformację gospodarki obiegu zamkniętego, ułatwi recykling surowców i zmniejszy zależność UE od importu surowców strategicznych. Wprowadzane regulacje mają na celu:

• utworzenie rynku dla recyklatów i materiałów wtórnych, dzięki wsparciu popytu i podaży na nie,
• uproszczenie obowiązujących przepisów dotyczących odpadów elektrycznych oraz
• ułatwienie odzysku surowców pierwotnych.

KE planuje uruchomić środki mające na celu zachęcanie do recyklingu odpadów oraz wspieranie krajów trzecich we współpracy przy rozwijaniu gospodarki o obiegu zamkniętym.

Specjalne plany działania dla kluczowych sektorów przemysłu

KE prowadzi obecnie prace nad wdrażaniem Clean Industrial Deal w kluczowych sektorach przemysłu europejskiego. Pierwszy komunikat - dla branży motoryzacyjnej (Industrial Action Plan for an Automotive Sector) został wydany 5 marca, komunikat dla przemysłu stalowego i metalowego (Steel and Metals Action Plan) pojawił się 19 marca. W kolejnych miesiącach planowane jest wydanie komunikatu dla przemysłu chemicznego (Chemicals Industry Package), a także Planu dla zrównoważonego transportu (Sustainable Transport Investment Plan).